ABBA |
logo zespołu ABBA |
Rok założenia |
1972
|
Rok rozwiązania |
1982
|
Pochodzenie |
Szwecja
Sztokholm
|
Gatunek |
Pop
[1],
Disco
|
Wytwórnia płytowa
|
Polar Music
,
Polydor
,
Philips
,
Atlantic
,
Universal
,
Epic
,
Vogue
, Discomate,
RCA
,
PolyGram
, Carnaby, Sunshine |
Powiązania |
Stig Anderson
|
Ostatni skład |
Benny Andersson
,
Agnetha Fältskog
,
Anni-Frid Lyngstad
,
Björn Ulvaeus
|
|
Strona internetowa
|
ABBA –
szwedzki
zespół
muzyki pop
, w skład którego wchodzili:
Anni-Frid Lyngstad
,
Benny Andersson
,
Björn Ulvaeus
i
Agnetha Fältskog
. Jego działalność muzyczna przypada na lata
siedemdziesiąte
i początek lat
osiemdziesiątych
. Nazwa "ABBA", przyjęta w 1973 r.[2], jest
akronimem
utworzonym z pierwszych liter imion członków zespołu (Agnetha, Benny, Björn, Anni-Frid). Zespół tworzyły dwa małżeństwa: Agnethy i Björna oraz Anni-Frid z Bennym. ABBA uważana jest za jeden z najlepszych muzycznych zespołów XX wieku. Zespół sprzedał ponad 370 milionów płyt na całym świecie, co czyni go jedną z najbardziej kasowych grup w dziejach[3].
ABBA zyskała międzynarodową popularność dzięki chwytliwym utworom z prostymi tekstami. Wraz ze wzrostem ich popularności dostawali coraz więcej propozycji koncertowych, co wiązało się ze wzrostem rzeszy fanów w:
Europie
,
Australii
,
Ameryce Północnej
. Podróżowanie stało się sporym problemem, szczególnie z powodu
Agnethy Fältskog
, która bała się latania i dodatkowo nie chciała opuszczać na zbyt długo swoich dzieci. Z tego powodu menadżer zespołu położył spory nacisk na kręcenie teledysków. Zespół kontynuował również wydawanie studyjnych albumów. Wraz ze wzrostem popularności zespołu, małżeństwa członków zespołu (Benny z Fridą i Björn z Agnethą) zostały zaniedbane, a relacje pomiędzy członkami zespołu zmieniły się. Efekt jest zauważalny w kompozycji muzyki i w twórczych tekstach utworów.
W
1976
, podczas jedynego pobytu w Polsce, zespół nagrał w
TVP
program telewizyjny "ABBA w
Studio 2
", który wyemitowano
13 listopada
.
5 lipca
2008
zespół w pełnym składzie spotkał się i pozował wspólnie do zdjęć przy okazji szwedzkiej premiery filmu opartego na musicalu
Mamma Mia!
inspirowanego utworami zespołu. Było to pierwsze od ponad dwudziestu lat publiczne spotkanie zespołu[4].
W
2010
r zespół uzyskał nominację do
Rock and Roll Hall of Fame
[5].
Przed ABBĄ (1960-1969)
Logo początkowego składu zespołu.
Benny Andersson
(ur.
16 grudnia
1946
r.,
Sztokholm
). Od
1963
roku był członkiem popularnego szwedzkiego zespołu, The Hep Stars
muzyki pop
i
rocka
, który wykonywał covery międzynarodowych przebojów. Określani byli mianem "Szwedzkich Beatlesów". Benny grał na instrumentach klawiszowych oraz pisał oryginalne kompozycje dla swego zespołu, który zasłynął z takich piosenek jak:
- "No Response"
- "Sunny Girl"
- "Wedding"
- "Consolation".
Wszystkie wymienione powyżej stały się przebojami w
1966
roku. Benny współpracował również z Lasse Berghagen, z którą skomponował swoje pierwsze wejście na listę przebojów Svensktoppen, dzięki utworowi "Sagan om lilla Sofi" ("Historia Małej Zofii") w
1968
roku.
Björn Ulvaeus
(ur.
25 kwietnia
1945
r.,
Göteborg
). Jego kariera muzyczna zaczęła się, gdy ukończył 18 lat (jako piosenkarz i gitarzysta). Björn zaczął pisać teksty utworów dla swego zespołu, The Hootenanny Singers. Björn napisał także kilka tekstów jako solowy artysta. Wkrótce grupa Ulvaeusa The Hootenanny Singers i grupa Anderssona The Hep Stars skrzyżowały swe drogi. W czerwcu
1966
roku Szwedzi zdecydowali się napisać wspólny utwór. Był to "Isn't It Easy to Say", który później został nagrany przez The Hep Stars. Stig Anderson był menedżerem zespołu The Hootenanny Singers oraz założycielem
Polar Music
. Zauważył on duży potencjał w ich współpracy i zachęcił ich do dalszego komponowania. Obaj zaczęli grywać z innymi zespołami na scenie aż do 1969. Razem napisali i wyprodukowali wiele przebojów:
- "Sextiotal Ljuva" ("Wesołe sześćdziesiątki") nagrany przez Brita Borg i The Hep Stars
- "Speleman" ("Skrzypek").
6 lipca
1971
Björn i Agnetha wzięli ślub.
Benny napisał utwór "Hej, Clown" w
1969
na szwedzki finał
Konkursu Piosenki Eurowizji
. Piosenka znalazła się na I miejscu, ale ponowne głosowanie wykazało, że utwór trafił na II miejsce. Na tym konkursie, Benny spotkał po raz pierwszy piosenkarkę
Anni-Frid Lyngstad
, która również uczestniczyła w konkursie. Miesiąc później, Benny i Anni-Frid wzięli ślub. Pod koniec
lat sześćdziesiątych
The Hep Stars i The Hootenanny Singers zaczęły się rozpadać. Benny i Björn nagrali swój pierwszy wspólny album w
1970
, zatytułowany Lycka ("Szczęście"), który zawierał oryginalne kompozycje śpiewane przez nich.
Agnetha Fältskog
(ur.
5 kwietnia
1950
r.,
Jönköping
). Nagrała swoją pierwszą płytę, gdy miała 17 lat i wkrótce została zauważona przez krytyków muzycznych jako utalentowana piosenkarka, kompozytorka i autorka tekstów . Wraz z jej własnymi kompozycjami, nagrała covery zagranicznych przebojów i wykonywała je na tournée w Szwecji. Napisała oryginalny utwór, "Försonade" ("Odkupiony"), na
Melodifestivalen
, gdy miała 17 lat, ale została odrzucona. Podczas występu w telewizji, Agnetha spotkała po raz pierwszy
Anni-Frid Lyngstad
w
styczniu
1968
roku.
Podczas nagrywania specjalnego programu telewizyjnego w maju
1969
roku, Agnetha spotkała Björna. Po owocnej współpracy i przyjaźni, która później zamieniła się w miłość, postanowili wziąć ślub w
1971
roku. W
1973
roku, Agnetha zagrała główną rolę w oryginalnej szwedzkiej produkcji "Jesus Christ Superstar" jako
Maria Magdalena
, która otrzymała życzliwe recenzje. Od
1967
do
1975
wydała 5 albumów.
Anni-Frid (Frida) Lyngstad
(ur.
15 listopada
1945
r.,
Ballangen
). Śpiewać zaczęła mając 13 lat. Śpiewała z tanecznymi zespołami i pracowała w ukierunkowanym na
jazz
stylu kabaretowym. Założyła swój własny zespół, Anni-Frid Four. Podczas lata
1967
roku, wygrała Narodowy Konkurs Talentu utworem, "En ledig dag" ("Z dala od Dnia"), który później został włączony do składanki
EMI
, Frida 1967-1972. Pierwszą nagrodą była możliwość zawarcia kontraktu z
EMI
oraz występ na żywo w najbardziej popularnym programie telewizyjnym w Szwecji. Ten pierwszy występ w telewizji jak i wiele innych znajduje się w 3,5 godzinnym dokumentalnym filmie pt. "Frida - The DVD". Później wydała jeszcze kilka singli dla
EMI
, które poświadczyły skuteczność wieloma przebojami na szwedzkiej liście przebojów. Kiedy
Benny Andersson
zaczął produkować jej nagrania w
1971
roku, osiągnęła swój pierwszy numer 1, "Min egen stad" ("Moje własne miasto").
1 marca
1969
roku, uczestniczyła w
Melodifestivalen
, gdzie po raz pierwszy spotkała Benny'ego. Kilka tygodni później spotkali się znowu podczas koncertu w południowej Szwecji. Wkrótce po tym wzięli ślub. We wrześniu
1969
roku, Benny wyprodukował jej singel, "Peter Pan". Singel był pierwszą współpracą pomiędzy Anni-Frid, a Benny'em i Björnem, ponieważ to oni napisali piosenkę. W
marcu
1971
roku został wydany jej debiutancki album, "Frida", wyprodukowany przez Benny'ego. Lyngstad od
1969
do
1973
roku prezentowała się w wielu rewiach i kabaretach w
Sztokholmie
. Po stworzeniu ABBY w
1975
roku, nagrała jeszcze inny udany album, "Frida Ensam", który zawierał szwedzkie wykonanie przeboju ABBY, "
Fernando
", który stał się ogromnym przebojem w Skandynawii zanim angielska wersja została nagrana.
Pierwszy wspólny występ na żywo oraz rozpoczęcie "Festfolk"
Pierwsza próba połączenia ich talentów nastąpiła w
kwietniu
1970
roku, kiedy dwie pary pojechały razem na wakacje na
Cypr
. Zaczęli od śpiewania dla przyjemności na plaży, które skończyło się improwizacją występu na żywo przed żołnierzami
Organizacji Narodów Zjednoczonych
stacjonującymi na wyspie. Benny i Björn w tym czasie nagrali ich pierwszy wspólny album, "Lycka", który został wydany we
wrześniu
1970
roku. Anni-Frid i Agnetha dodały muzyczne tło partii wokalnych na kilku nagraniach. Pomysł z całej pracy był dopiero widoczny, gdy rozpoczęli
1 listopada
1970
roku ich własny sceniczny występ, "Festfolk", który po przetłumaczeniu ze szwedzkiego znaczy "Towarzyskie Osoby" i "Zaręczona Para". Pokaz kabaretu przyciągnął pozytywne recenzje. Czwórka wykonała przebój Benny'ego i Björna, "Hej, Gamle Man" ("Cześć, stary"). Pierwsze nagranie dawało wiarę do wspólnej produkcji oraz numery solo do poszczególnych albumów, ale czwórka nie miała chęci na dalszą, wspólną pracę i wkrótce skoncentrowali się na własnych, indywidualnych projektach.
Pierwsze wspólne nagranie "Hej, Gamle Man"
"Hej, Gamle Man"("Cześć, stary") – utwór o starym żołnierzu Armii Zbawienia, stał się pierwszym przebojem całej czwórki (Anni-Frid, Agnethy, Björna i Benny'ego). Nagranie zostało wydane przez Björna i Benny'ego, zdobyło 5 miejsce na liście przebojów oraz numer 1 na Svensktoppen, pozostając tam przez 15 tygodni. W pierwszej połowie
1971
roku czterej artyści dużo pracowali razem. Dodawali partie wokalne do innych nagrań. Agnetha, Björn i Benny wyruszyli razem na tournée w maju, podczas gdy Anni-Frid była na własnym tournée. Częste sesje nagraniowe połączyły całą czwórkę artystów podczas lata.
Tworząc grupę (1970-1973)
W
1970
roku po wypuszczeniu przez Benny'ego i Björna albumu, "Lycka", dawało wiarę na wydanie dwóch następnych singli, które zostaną wydane we Szwecji, "Det kan ingen doktor hjälpa" ("Żaden doktor nie może pomóc w tym") i "Tänk om jorden vore ung" ("Wyobraź sobie, jeżeli Ziemia była młoda"), ale wyraźnie z więcej wybitnymi partiami wokalnymi przez Fältskog i Lyngstad, które sporządzą umiarkowany sukces. Agnetha wydała swoją czwartą i wkrótce wzięła ślub z Björnem
6 lipca
1971
roku.
Stig Anderson
– założyciel i właściciel
Polar Music
. Był skłonny wejść na rynek międzynarodowy z muzyką Benna i Björna. "Pewnego dnia, jeden z was napisze piosenkę, która stanie się ogólnoświatowym przebojem", przewidział. Stig zachęcił Benny'ego i Björna, by napisali utwór na
Melodifestivalen
. Po dwóch odrzuconych zgłoszeniach w
1971
roku, w końcu złożyli nowy utwór, "Säg det med en sång" ("Powiedz to z piosenką"), który w
1972
roku będzie na konkursie i wybrali przybysza Lena Anderson do wykonania. Utwór zdobył III miejsce, który stał się ogromnym przebojem we Szwecji. Pierwsze znaki obcego sukcesu przyszły przez zaskoczenie jak i singiel Benny'ego i Björna, "She's My Kind of Girl", który został wydany przez przypadek przez
Epic Records
w
Japonii
w
marcu
1972
roku, dając sukces w postaci dostania się na listę Top 10. W ten sposób, więcej niż dwa single zostały wydane w Japonii, "En Carousel" (pierwsza wersja "Merry-Go-Round") i "Love Has Its Ways" (utwór, który napisali z Koichi Morita).
Pierwszy przebój jako 'Björn & Benny, Agnetha & Anni – Frid'
"
People Need Love
" – singel wydany w
czerwcu
1972
roku, w którym zostały zaprezentowane partie wokalne śpiewane przez kobiety.
Stig Anderson
wydał go jako singel grupy Björn & Benny, Agnetha & Anni-Frid. Utwór dotarł do 17 miejsca szwedzkiej listy przebojów. Singel stał się też pierwszym nagraniem, które weszło na amerykańską listę przebojów. Jednak według
Stiga Andersona
, "
People Need Love
" mógł być wielkim amerykańskim przebojem, ale mała wytwórnia Playboy Records nie miała zasobów dystrybucji, by mieć popyt na singel od klientów i radia. Czwórka zdecydowała nagrać ich pierwszy wspólny album i sesje rozpoczęły się
26 września
1972
roku. Anni-Frid i Agnetha podzieliły się prowadzeniem wokalnym w "Nina, Pretty Ballerina". Na tym singlu głosy dwóch kobiet zbiegły się w harmoniach i pierwszy raz dał czwórce pomysł jakości połączonych ich talentów.
"Ring Ring"
W
1973
roku, zespół i ich menedżer zdecydowali jeszcze raz spróbować szczęścia na
Melodifestivalen
, tym razem z utworem, "Ring Ring". Sesje nagraniowe prowadził Michael B. Tretow, który eksperymentował z "Wall Of Sound" – techniką produkcji, która stała się całkowicie nowym brzmieniem ABBY. Stig zorganizował angielskie tłumaczenie tekstu utworu przez
Neila Sedakę
i Phila Cody'ego. Wydawało się, że będzie to pewny zwycięzca, ale w
Melodifestivalen
10 lutego
1973
roku, zajął 3 miejsce i w ten sposób nigdy nie dotarł do międzynarodowego konkursu. Niemniej jednak, wydali swój pierwszy wspólny album, "
Ring Ring
". Album dobrze sobie radził i singel "
Ring Ring
" był sporym przebojem w wielu częściach Europy, ale
Stig Anderson
czuł, że prawdziwy przełom mógłby przyjść tylko z przebojem w
Wielkiej Brytanii
albo
Stanach Zjednoczonych
.
Oficjalna nazwa
Na początku
1973
roku,
Stig Anderson
męczył się z nazwą zespołu. Zaczął odnosić się do grupy prywatnie i publicznie jako ABBA. Początkowo, była to gra słów, ponieważ ABBA była też nazwą znanego przedsiębiorstwa konserw rybnych w Szwecji. Firma rybna była znana tylko w Szwecji, więc Stig stwierdził, że nazwa ABBA byłaby dobra dla grupy na rynku międzynarodowym. W późniejszym czasie grupa negocjowała z przedsiębiorstwem rybnym o prawa do nazwy. "ABBA" jest
akronimem
utworzonym od pierwszych liter imion członków: Agnetha, Benny, Björn, Anni-Frid). Pierwsza litera B, w logo na promocyjnym materiale zespołu w
1976
roku, była lustrzanym odbiciem i takie logo stało się zarejestrowanym znakiem towarowym grupy. Po raz pierwszy słowo "ABBA" zostało napisane na arkuszu sesji nagraniowej ze Studia Metronom w Sztokholmie i jest opisane datą
16 października
1973
roku. Najpierw napisano "Björn, Benny, Agnetha & Frida", ale później skreślono i poprawiono na "ABBA", pośrodku dużymi literami.
Oficjalne logo, używające czcionki News Gothic, zostało zaprojektowane przez Rune Söderqvista i użyte pierwszy raz na singlu "
Dancing Queen
" w
sierpniu
1976
roku oraz później na wszystkich oryginalnych płytach zespołu (single i albumy). Pomysł oficjalnego loga został podsunięty przez niemieckiego fotografa Wolfganga Heilemanna na zdjęciu "
Dancing Queen
" w czasopiśmie dla nastolatków,
BRAVO
. Na zdjęciu każdy członek zespołu trzyma olbrzymi
inicjał
litery swego imienia. Na zdjęciach Heilemann odkrył, że Benny trzyma B do góry nogami. Po przedyskutowaniu pomysł spodobał się zespołowi. W
1992
roku, Polygram przekonstruował logo do składanki
ABBA Gold: Greatest Hits
, jest inna czcionka i godło korony. Klasyczne logo jest jednak częściej używane.
Przełom (1973-1976)
Eurowizja
Na ich pierwszą
Eurowizję
, ABBA zgłosiła się z utworem "
Ring Ring
", ale nie zdołał zakwalifikować się do konkursu w
1973
roku.
Stig Anderson
po tej wiadomości, natychmiast zaczął planować utwór na konkurs w
1974
roku.
Benny, Björn i Stig uwierzyli w możliwości użycia
Melodifestivalen
i
Eurowizji
jako drogi do biznesu muzycznego. Pod koniec
1973
roku, ABBA została zaproszona przez szwedzką telewizję do współpracy nad utworem na
Eurowizję
w
1974
roku. Spośród wielu kompozycji, czwórka wybrała wesoły utwór, "
Waterloo
". Zespół był wtedy zainspirowany rozwojem
glam rock
w
Anglii
. "
Waterloo
" był utworem w stylu
glam rock
wyprodukowany techniką ściany dźwięku proponowaną przez Michaela B. Tretowa.
ABBA wygrała
Melodifestivalen
9 lutego
1974
roku.
Po Eurowizji
W listopadzie 1974 r. kwartet rozpoczął trasę koncertową, wystąpił w
Danii
,
Zachodnich Niemczech
oraz w
Australii
. Występy nie odniosły takiego sukcesu na jaki liczyła ABBA. Z powodu małego popytu, byli zmuszeni nawet do odwołania kilku widowisk, wliczając w to koncert w
Szwajcarii
.
Sukces, czyli Era Disco (1977-1979)
- Ta sekcja jest . Jeśli możesz, .
Ostatnie sukcesy, czyli 80's ABBA (1980-1982)
W latach osiemdziesiątych ABBA wyruszyła w ostatnia trasę koncertową i wydała dwa ostatnie albumy: ABBA Super Trouper i ABBA The Visitors. Pod koniec 1982 zawiesili działalność i nie powrócili do dzisiaj.
Dyskografia
Przypisy
Linki zewnętrzne